Mijn eerste bewuste hardloopervaring had ik als kind van 10 of 11 jaar.
Ik herinner mij, dat ik, toen ik een lekke band had, een keer met de fiets aan de hand van school naar huis rende. Het was 10 minuten fietsen en zal zo’n 2,5 km. zijn geweest. Terwijl ik rende, voelde ik mijn hart bonzen in mijn borst. Mijn longen en organen stuiterden ritmisch op en neer in mijn romp in de cadans van mijn stappen. Ik vond het wel een prettig gevoel.
Later op de middelbare school (Spieringshoek in Schiedam) moesten we tijdens de gymles wel eens “poldervaartjes” lopen: rondjes van ca 1,5 km om een stuk van de Poldervaart. Ik voelde datzelfde prettige bonken van mijn hart en het ritmisch ademhalen in de maat met mijn passen.
In die tijd las ik “The Loneliness of the Longdistance Runner” en ik wist precies wat de schrijver Alan Sillitoe bedoelde.
Na mijn 25-ste, toen ik naar Delft verhuisde en stopte was met voetballen, herontdekte ik het hardlopen.
Ik ging trainen bij De Koplopers en herkende het ritmisch ademhalen en het geruststellende kloppen in mijn borst. Maar ik bemerkte nu ook dat het tijdens het hardlopen stil werd in mijn hoofd. Het geroezemoes van gedachtenstemmetjes verstomde en de mist van gepieker trok op. Ik werd me meer bewust van de omgeving en liet de dagelijkse beslommeringen achter me. Na een training of duurloop voelde ik mij altijd fitter dan ervoor.
Is die prettige hardlooproes het gevolg van endorfine of andere chemische stofjes in de hersenen? Ik denk dat er ook andere dingen meespelen.
Tijdens het rennen moet je je voortdurend oriënteren in de ruimte. Je zintuigen geven signalen door over de snelheid en de stand van je lichaam en over de weg voor je. Om die continue stroom van informatie snel te verwerken, zetten je hersens andere activiteit, zoals piekeren, evalueren en plannen, even stop. Het wordt stil in je hoofd: er treedt een bewustzijnsvernauwing op.
Misschien veroorzaakt het ritmisch bewegen en ademen nog iets anders: een verandering in de hersengolven.
Ik merk bij mezelf dat ik altijd in dezelfde cadans loop. Het maakt niet uit of ik keihard loop of rustig aan het joggen ben. Ik loop altijd met ongeveer 180 passen per minuut, ofwel 3 grondcontacten per seconde. Misschien heeft deze frequentie van 3 Hertz nog een extra effect op de hersenactiviteit.
In de afgelopen decennia ben ik verslaafd geraakt aan de rustbrengende bewustzijnsvernauwing, die optreedt tijdens het hardlopen. Van veel nadenken word ik moe en duf. Door hardlopen onderbreek ik het nadenken en krijg ik energie voor andere dingen: voor kijken, luisteren, bewonderen en genieten.
Ik ben erg blij dat ik het hardlopen heb ontdekt en herontdekt: het heeft mij een ander en rustiger mens gemaakt.
In dit filmpje hieronder verwoordt de Amerikaanse Emma Coburn precies wat ik ook voel.